by Σύμφωνα με τον Μάικλ Πόρτερ, καθηγητή μάνατζμεντ στο Παν/μιο Harvard, ‘στην αυγή του εικοστού πρώτου αιώνα, καθίσταται επιτακτική η ανάγκη για ξεκάθαρες στρατηγικές’. Και αν εκεί εντοπίζονται οι μελλοντικές υποχρεώσεις των επιχειρήσεων και του Κράτους, τότε ευθύνη των πολιτικών είναι να δημιουργήσουν τις κατάλληλες προϋποθέσεις για την απελευθέρωση των δημιουργικών δυνάμεων, αλλά και να προπορευθούν στην παραγωγή ιδεών και στρατηγικών.
Στο σημερινό τοπίο, η ευθύνη αυτή είναι ιδιαίτερα αυξημένη με την αποτελεσματικότητα των ‘παικτών’ να τίθεται ολοένα και περισσότερο κάτω από το μικροσκόπιο των πολιτών. Η έκρηξη που παρατηρείται στους τομείς δημιουργίας, διαχείρισης και κυκλοφορίας των ψηφιακών δεδομένων και πληροφοριών καθιστά την πολιτική δράση περισσότερο απτή και προσβάσιμη στο ευρύ κοινό, με τους πολίτες να διεκδικούν μερίδιο συμμετοχής στη διαμόρφωσή της. Αυτό σημαίνει ότι το αντικείμενο της πολιτικής λαμβάνει ολοένα και περισσότερο πρακτικές διαστάσεις, αυξάνοντας τις προϋποθέσεις απόδοσης ευθυνών τόσο στο επίπεδο κεντρικής πολιτικής, όσο και στον χώρο της καθημερινότητας.
Η ‘ωθούμενη από τη γνώση οικονομία’ (knowledge-driven economy) δημιουργεί νέες προκλήσεις για τις επιχειρήσεις και την κοινωνία. Η διεθνοποίηση των αγορών, η ανάδειξη νέων ανταγωνιστών και η συρρίκνωση του κύκλου ζωής των προϊόντων, η αύξηση των απαιτήσεων των καταναλωτών και η περιπλοκότητα των τεχνολογικών εφαρμογών αποτελούν κύρια συστατικά ενός οικονομικού τοπίου που αλλάζει. Η παραγωγική διαχείριση των προκλήσεων αυτών απαιτεί την επανεξέταση τόσο του επιχειρείν, όσο και του κρατικού μηχανισμού παροχής υπηρεσιών, καθώς και την αποτελεσματική διερεύνηση των νέων ευκαιριών που δημιουργούνται από τις ραγδαίες εξελίξεις.
Στο σχηματιζόμενο νέο οικονομικό υπόδειγμα της νέας οικονομίας, η προσέγγιση της καινοτομίας διαδραματίζει κεντρικό ρόλο. Η ανάπτυξη της οικονομίας των πληροφοριών και γνώσης συνδέεται αναπόσπαστα με τα επιτεύγματα της ερευνητικής δραστηριότητας, η οποία, λόγω των ραγδαίων τεχνολογικών εξελίξεων αλλάζει μορφή και πεδίο ανάπτυξης. Πλέον, η ενασχόληση με την έρευνα και η καινοτομία δεν είναι αποκλειστικό προνόμιο των σχέσεων που αναπτύσσονται μεταξύ μεγάλων επιχειρήσεων και θεσμικών φορέων. Η ψηφιακή τεχνολογία έχει συμβάλει στη διάχυσή της στο ευρύτερο κοινωνικό ιστό, αναδεικνύοντας τη δράση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, αλλά και των ιδιωτών, οι οποίοι είναι σε θέση να αξιοποιήσουν παραγωγικά τα ψηφιακά επιτεύγματα. Όμως, καινοτομία δεν σημαίνει μόνο τεχνολογικής φύσης εργαστηριακά επιτεύγματα. Η ψηφιακή τεχνολογία είναι πρωτίστως εργαλείο ανθρωποκεντρικής ανάπτυξης. Στο πλαίσιο αυτό, η ανάγκη για καινοτομία διατρέχει όλες τις πτυχές της σύγχρονης κοινωνικής, οικονομικής και επιχειρηματικής δράσης και λαμβάνει πολλές μορφές: Από ψηφιακές υπηρεσίες κοινής ωφελείας για την καθημερινότητα των πολιτών, πρωτοποριακές μεθόδους οργάνωσης της εργασίας στο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, έως σύγχρονα μοντέλα επιχειρηματικής δράσης, βασισμένα σε επαναστατικά ψηφιακά εργαλεία οργάνωσης και διοίκησης.
Στη χώρα μας, η έγκαιρη εξερεύνηση του μέλλοντος προϋποθέτει την εγρήγορση του συνόλου των πρωταγωνιστών της οικονομικής και επιχειρηματικής δραστηριότητας. Απαιτεί επίσης την ανάπτυξη συνεργιών σε όλο το φάσμα των εκπροσώπων των οικονομικών και οργανωσιακών επιστημών. ‘Ετσι, επιβεβλημένη κρίνεται η γόνιμη συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, εκπαιδευτικών και ερευνητικών ιδρυμάτων, συμβούλων επιχειρήσεων σε ένα στρατηγικό πλαίσιο το οποίο θα καταρτιστεί από τα αρμόδια κέντρα στρατηγικής της κεντρικής κυβέρνησης. Με λίγα λόγια, οι κυβερνώντες θα πρέπει να λειτουργήσουν στην αιχμή των εξελίξεων, προσπερνώντας πολιτικές και άλλες σκοπιμότητες, με τους υπουργούς να δραστηριοποιούνται ως τομεακοί CEOs, επικεφαλής δηλαδή ενός ικανού επιτελείου, το οποίο θα παράγει νέες ιδέες, καινοτόμες στρατηγικές και λύσεις προς όφελος του συνόλου της κοινωνίας.
Ο έντονα διαρθρωτικός χαρακτήρας των κυοφορούμενων αλλαγών, αλλά και η ισχυρή κοινωνική παράμετρος που εμπεριέχεται στην επιτακτική ανάγκη καθολικής διάχυσης των νέων τεχνολογιών, θέτει τον κρατικό μηχανισμό, έστω και πρόσκαιρα, στη θέση του στρατηγικού ‘συντονιστή’, του επικεφαλής μιας ‘εθνικής επιχειρηματικής κοινοπραξίας’, η οποία θα αναλάβει να οδηγήσει με ασφάλεια τους πολίτες στα μονοπάτια της ψηφιακής επανάστασης. Στο πλαίσιο αυτό, η οραματική διαχείριση του μέλλοντος από τους μάνατζερς του Κράτους αποτελεί απαραίτητο συστατικό επιτυχίας…
