Η παρουσία των προσωπικών ιστότοπων (web-blogs) στo διαδίκτυο αυξάνεται με ραγδαίο ρυθμό. Η μηχανή αναζήτησης Technocrati, η οποία ασχολείται με τον νέο αυτό χώρο του διαδικτύου κατέγραψε τον περασμένο Μάρτιο περίπου 8 εκατ. προσωπικούς διαδικτυακούς τόπους παγκοσμίως, 100 χιλιάδες περισσότερους σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Είναι χαρακτηριστικό ότι, σύμφωνα με την ίδια πηγή, περίπου 12.000 νέα blogs δημιουργούνται κάθε μέρα στον παγκόσμιο ιστό.
Έχει υποστηριχθεί ότι η επανάσταση των blogs αποτελεί την ανάπτυξη ερασιτεχνικού ψηφιακού περιεχομένου, το οποίο, στη συνείδηση των χρηστών, σταδιακά αντικαθιστά το κεντρικά ελεγχόμενο περιεχόμενο που παράγεται από τις κατεστημένες πηγές, και διαχέεται στο κοινό μέσω των επαγγελματιών της πληροφόρησης.
Πέρα όμως από τις παραγωγικές διαθέσεις των ερασιτεχνών bloggers, η νέα τάση έχει συνεπάρει και μεγάλο αριθμό εξειδικευμένων επαγγελματιών, οι οποίοι αναζητούσαν εναλλακτικές διεξόδους για να διατυπώσουν δημοσίως τις απόψεις τους.
Έτσι, δημοσιογράφοι, αναλυτές, ερευνητές, ακαδημαϊκοί, αλλά και απλοί πολίτες που είναι σε θέση να συνεισφέρουν στον δημόσιο διάλογο επωφελούνται από τις ιδιότητες του διαδικτύου ως μίας εξαιρετικά ευέλικτης πλατφόρμας παγκόσμιας διείσδυσης και αποδοχής, πάνω στην οποία μπορούν να διατυπώνουν απόψεις, θέσεις και αναλύσεις επί παντός επιστητού. Οι τεχνολογικές λύσεις είναι διαθέσιμες και το κόστος υλοποίησης διαρκώς μειώνεται.
Οι κατηγορίες και τα είδη blogs στον παγκόσμιο ιστό είναι αδύνατον να καταγραφούν σε λίγες γραμμές. Εκτείνονται από ατομικά ημερολόγια όπου περιγράφονται προσωπικές εμπειρίες παντός είδους, χρηστικές οδηγίες, και πληροφορίες για διάφορα χόμπι, έως blogs επαγγελματικής δημοσιογραφίας, σε άμεση σύνδεση με το κοινό.
Τα παραδείγματα πολλά. Μερικά από αυτά έντονα συνδεδεμένα με γεγονότα παγκόσμιας εμβέλειας. Λόγου χάρη, από τις πρώτες ημέρες έναρξης των πολεμικών επιχειρήσεων στο Ιράκ το 2003, τα Weblogs, οι προσωπικές ιστοσελίδες των πολεμικών ανταποκριτών, γέμιζαν με πάσης φύσεως υλικό που παρέμενε εκτός των καθιερωμένων Μέσων Ενημέρωσης. Ένας από αυτούς, ο Kevin Sites, ανταποκριτής του CNN στο Ιράκ έγινε διάσημος στους κύκλους των αναλυτών του παγκόσμιου ιστού από τον προσωπικό ιστότοπο που είχε δημιουργήσει, και τον οποίο τροφοδοτούσε με σημειώματα και φωτογραφίες που δεν περιελαμβάνονταν στις επίσημες ανταποκρίσεις του.
Στις ΗΠΑ, η διαδικασία ωρίμανσης του blogging έχει αρχίσει να αναδεικνύει και την επιχειρηματική διάσταση του εγχειρήματος. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο ο Τζόσουα Μ. Μάρσαλ, έμπειρος δημοσιογράφος της Ουάσινγκτον, ο οποίος από το 2000 διατηρεί το ‘Talking Points Memo’, προσωπικό διαδικτυακό τόπο, στον οποίο δημοσιεύει άρθρα για την κυβέρνηση και την πολιτική. Κατά την προεκλογική περίοδο των αμερικανικών προεδρικών εκλογών 2004, ανήρτησε στις ιστοσελίδες του ένα μήνυμα με το οποίο ζητούσε από τους χρήστες χρηματοδότηση προκειμένου να πληρώσει τα έξοδα μετάβασής του Νιού Χάμσαϊρ για να παρακολουθήσει από κοντά τις τελευταίες δέκα ημέρες των προκριματικών εκλογών των Δημοκρατικών υποψηφίων για το χρίσμα των προεδρικών εκλογών. Το αποτέλεσμα ήταν η συγκέντρωση περίπου 4.800 δολ. από 190 δωρητές, ποσό που ξεπερνούσε τα έξοδα του ταξιδιού. Η επιτυχία του Τ. Μ. Μάρσαλ στηρίζεται στην ύπαρξη ενός δίκτυο 300.000 ικανοποιημένων χρηστών (σε μηνιαία βάση), οι οποίοι αποτελούν και το προσωπικό κοινό του δημοσιογράφου.
Σε κάθε περίπτωση, η εγκυρότητα του περιεχόμενου, η ανεξαρτησία και η αναλυτική ικανότητα παραμένουν τα κύρια πλεονεκτήματα τέτοιο είδους προσπαθειών. Ιδιαίτερα στην περίπτωση της χώρας μας, όπου οι αναλύσεις και τα προσωπικά αποτελούν σπάνια είδη στο ψηφιακό περιβάλλον, ο ρόλος των blogs και γενικότερα του Διαδικτύου ως ευκαιρίας διάχυσης, αλλά και ανταλλαγής απόψεων είναι εξαιρετικά σημαντικός.
Βέβαια, η περίπτωση της προσωπικής δημοσιογραφίας είναι σχεδόν άγνωστη στον ευρύτερο χώρο του εγχώριου δημοσιογραφικού επαγγέλματος. Σήμερα υπάρχουν ελάχιστοι Έλληνες δημοσιογράφοι, οι οποίοι, έχοντας κατανοήσει τη δυναμική του νέου μέσου, ασχολούνται με τις νέες ψηφιακές μορφές δημοσίευσης απόψεων και αναλύσεων. Και βέβαια δεν υπάρχει κανείς ο οποίος μπορεί να ισχυριστεί ότι, μέσω της ανεξάρτητης συγγραφικής του δράσης, είναι σε θέση να εξασφαλίσει και τα απαραίτητα έσοδα προκειμένου να δραστηριοποιηθεί αυτόνομα ως εναλλακτική πηγή σχολιασμού και ανάλυσης.
Δημοσιεύθηκε στη Ναυτεμπορική, 30.5.2005